İş Sağlığı ve Güvenliği - OSGB

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) mevzuatının merkezinde yer alan İSG-Katip sistemi, 6331 sayılı kanun kapsamında tüm Türkiye’deki işyerlerinin sağlık ve güvenlik hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan resmi platformdur. Sistem üzerinden işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, hemşire, sağlık memuru ve diğer destek personelin ataması, çalışma sürelerinin takibi, eğitim kayıtları, risk değerlendikleri, periyodik kontrol sonuçları ve yıllık programlar tek bir çatı altında toplanır. OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) yetkilileri, işveren vekilleri veya 1. derece imza yetkilileri e-Devlet kapısı üzerinden "İş Sağlığı ve Güvenliği Katip Sistemi" hizmetine giriş yaparak işlemlerini başlatır. Girişte e-Devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza veya TÜBİTAK KEP entegrasyonu kullanılır. İlk kez giriş yapan kullanıcıların "İşyeri Tanımlama" ekranından işyeri sicil numarası, SGK işyeri numarası ve vergi numarası ile eşleştirme yapması gerekir. Sistem, aynı işyeri için birden fazla OSGB veya İSG hizmet sunucusunun yetkilendirilmesine izin verir; ancak çakışan tarihlerde sadece bir kayıt aktif kalır. Atama süreci, "Personel Atama → Yeni Atama" menüsünden başlatılır. Adayın T.C. kimlik numarası girildikten sonra sistem, kişinin İSG Uzmanlık/İşyeri Hekimliği belge geçerliliğini, eğitim durumunu, SRC 1-2-3-4 varsa psikoteknik belgesini ve son 5 yıldaki ceza puanlarını otomatik kontrol eder. Uygunluk onayından sonra "Görev Süresi", "Haftalık Çalışma Gün Sayısı", "Ücret Tarifesi" ve "Zorunlu Sigorta Türü" alanları doldurulur. 4857 sayılı iş kanununa tabi işyerlerinde haftalık en az 1 gün, 6331 sayılı kanun kapsamındaki yüksek riskli işlerde ise en az 2 gün hekim bulundurma zorunluluğu olduğundan sistem, eksik gün uyarısı verir. Atama kaydı "Onaya Gönder" butonu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı il müdürlüğüne iletilir. Resmi onay ortalama 3 iş günü içinde tamamlanır; ret durumunda gerekçe ekranda belirir. Onaylanan kayıt "İmzalı Atama Belgesi" olarak PDF olarak alınabilir ve işyeri dosyasında 5 yıl süreyle saklanmalıdır. Sistem üzerinden yapılan en yaygın hatalar: 1) Aynı kişiye farklı işyerlerinde çakışan tarihlerde atama, 2) Belgesi askıya alınmış uzman/hekimin atanması, 3) 50’den az çalışanı olan işyerinde A sınıfı uzman zorunluluğu yerine C sınıfı atanması, 4) 6 aylık süreyi doldurmadan personel değişikliği yapılması. Bu hatalar idari para cezası (2024 yılı için 18.000-180.000 TL arası) ile sonuçlanabilir. İSG-Katip’in mobil uygulaması (IOS/Android) sayesinde sahada çalışan personel, QR kod ile işyerine giriş-çıkış yaparak devam takibi oluşturabilir. Ayrıca "Bildirimler" sekmesinden acil durum tatbikatları, eğitim hatırlatmaları ve kanuni değişiklikler anlık olarak push bildirimi olarak iletilir. Yıllık uygulama raporu, sistemdeki tüm verilerin derlenmesiyle otomatik oluşturulur; eksik alanlar kırmızı renk ile işaretlenir. Rapor, ocak ayı sonuna kadar bakanlığa elektronik ortamda sunulmak zorundadır.